PARA SISWA — Dekade Kelima

「我聲聞中，第一比丘壽命極長，終不中夭，所謂婆拘羅比丘是。
“Di antara siswa-siswa-Ku, bhikṣu yang terunggul dalam usia panjang, selamanya tidak terjangkau kematian muda, ialah Bhikṣu P’o-chü-lo (Bakkula).

常樂閑居，不處眾中，亦是婆拘羅比丘。
Yang selalu menggemari permukiman sunyi (araṇyavāsa), tidak bertempat di antara saṅgha, juga ialah Bhikṣu P’o-chü-lo.

能廣說法，分別義理，所謂滿願子比丘是。
Yang mampu secara ekstensif membabarkan Dharma, memilah-milah prinsip yang berarti, ialah Bhikṣu Man Yüan-tzŭ (‘Penuh, Anak si Pendo‘a’, Pūrṇa Maitrāyaṇīputra)¹.

奉持戒律，無所觸犯，所謂優波離比丘是。
Yang menjunjung dan memegang śīla dan vinaya, tiada hal yang dilanggar, ialah Bhikṣu Yu-po-li (Upāli).

得信解脫，意無猶豫，所謂婆迦利比丘是。
Yang mendapatkan Pembebasan melalui keyakinan (śraddhādhimukta), pikirannya tiada sangsi, ialah Bhikṣu P’o-chia-li (Vakkali).

大體端正，與世殊異，所謂難陀比丘是。
Berperawakan besar dan rupawan, yang khas berbeda dengan [orang-orang di] dunia, ialah Bhikṣu Nan-t’o (Nanda).

諸根寂靜，心不變易，亦是難陀比丘。
Yang segala inderanya tenang, batinnya tiada bertukar, juga ialah Bhikṣu Nan-t’o.

辯才卒起，解人疑滯，所謂婆陀比丘是。
Yang talenta kefasihannya terbit sekonyong-konyong, menguraikan keraguan yang membata-bata orang lain, ialah Bhikṣu P’o-t’o (Bhadra?)².

能廣說義，理不有違，所謂斯尼比丘是。
Yang mampu membabarkan arti secara ekstensif, tiada ada berlawanan dengan prinsipnya (Dharma), ialah Bhikṣu Szŭ-ni (Sena? Seniya?).

喜著好衣，行本清淨，所謂天須菩提比丘是。
Yang senang mengenakan jubah bagus, namun praktiknya pada dasarnya murni, ialah Bhikṣu T’ien Hsü-p’u-t’i (Devasabha?)³.

常好教授諸後學者，難陀迦比丘是。
Yang selalu suka mengajar dan membimbing murid-murid yang junior ialah Bhikṣu Nan-t’o-chia (Nandaka).

善誨禁戒比丘尼僧，所謂須摩那比丘是。」
Yang dengan baik menginstruksikan aturan śīla kepada bhikṣuṇī-saṅgha ialah Bhikṣu Hsü-mo-na (Sumana).”

(UDDĀNA:)

P’o-chü, Penuh, po-li,
P’o-chia-li, Nan-t’o,
t’o, ni, Hsü-p’u-t’i,
Nan-t’o, Hsü-mo-na.

—— Ekottara Āgama, Kelompok Satu.
Dekade ke-5 dari varga IV, “Para Siswa” (弟子品).
Padanan Pāli: AN I.14 (Etadagga Vagga).

CATATAN:

¹ Nama ibunya di sini tampaknya berasal dari suatu bentuk Prakerta untuk mantrinī ‘pendo‘a, pemantra’. Terjemahan Tionghoa belakangan, yang didasarkan pada bentuk Sanskerta, biasanya Man Tz’ŭ-tzŭ 滿慈子 (‘Penuh, Anak si Penyayang’).⤴

² Tionghoanya jelas mentranskripsikan bentuk Prakerta: Bha(d)da. Tetapi, identitas tokoh yang dimaksud masih samar.⤴

³ Identifikasi yang mengganjal. Transkripsi mengandaikan aslinya adalah *Devasubhūti (atau *Divyasubhūti).⤴